Terugkoppelingsmechanismen
Het klimaat dat wij kennen, is een ingewikkeld systeem met interacties tussen bijvoorbeeld de atmosfeer en de oceaan, tussen bodemtypes en vegetatietypes enz. Er kunnen bij bijna al deze dingen terugkoppelingsmechanismen optreden die de zaken nog ingewikkelder maken. Zo kunnen bepaalde (soms kleine) veranderingen hele kettingreacties laten beginnen, met diens gevolgen.
Terugkoppelingsmechanismen kunnen de veranderingen versterken (positief) of kunnen ervoor zorgen dat de verandering juist afneemt (negatief). Het kan ook zo zijn, dat sommige mechanismen zichzelf blijven versterken, waardoor je in een soort oneindige cyclus terechtkomt. Men weet nog niet heel veel over terugkoppelingsmechanismen, want er zijn er nog niet heel veel ontdekt en het ontdekken ervan duurt heel lang. Het feit dat er nog niet veel van deze terugkoppelingsmechanismen bekend zijn maakt het voorspellen van het klimaar erg lastig.
Een aantal voorbeelden
Waterdamp: een voorbeeld van positieve terugkoppeling
Als de temperatuur stijgt, komt er meer waterdamp in de atmosfeer (warme lucht kan meer vocht opnemen dan koude lucht). Hierdoor wordt het broeikaseffect versterkt, waardoor de temperatuur alleen nog maar verder stijgt.
IJs-Albedo effect: een voorbeeld van positieve terugkoppeling
Als de aarde opwarmt, smelt ermee ijs. Hierdoor daalt het albedo van de aarde, omdat het witte ijsoppervlak plaats heeft gemaakt voor het blauwe wateroppervlak. Hierdoor wordt er minder zonlicht weerkaatst en zal er meer zonlicht door de aarde worden opgenomen. Dit heeft als gevolg dat de temperatuur van de aarde harder zal stijgen.
Wolken: een voorbeeld van positieve en negatieve terugkoppeling
Wolken reflecteren de zonnestralen die op de aarde vallen, dit heeft als gevolg dat het afkoelt. Aan de andere kant absorberen wolken ook de warmtestraling die de aarde terug de ruimte in kaatst. Zo dragen sommige wolken bij aan de klimaatverandering, dit hangt af van de grootte, vorm, vochtigheidsgraat en de hoogte van de wolk.
Terugkoppelingsmechanismen kunnen de veranderingen versterken (positief) of kunnen ervoor zorgen dat de verandering juist afneemt (negatief). Het kan ook zo zijn, dat sommige mechanismen zichzelf blijven versterken, waardoor je in een soort oneindige cyclus terechtkomt. Men weet nog niet heel veel over terugkoppelingsmechanismen, want er zijn er nog niet heel veel ontdekt en het ontdekken ervan duurt heel lang. Het feit dat er nog niet veel van deze terugkoppelingsmechanismen bekend zijn maakt het voorspellen van het klimaar erg lastig.
Een aantal voorbeelden
Waterdamp: een voorbeeld van positieve terugkoppeling
Als de temperatuur stijgt, komt er meer waterdamp in de atmosfeer (warme lucht kan meer vocht opnemen dan koude lucht). Hierdoor wordt het broeikaseffect versterkt, waardoor de temperatuur alleen nog maar verder stijgt.
IJs-Albedo effect: een voorbeeld van positieve terugkoppeling
Als de aarde opwarmt, smelt ermee ijs. Hierdoor daalt het albedo van de aarde, omdat het witte ijsoppervlak plaats heeft gemaakt voor het blauwe wateroppervlak. Hierdoor wordt er minder zonlicht weerkaatst en zal er meer zonlicht door de aarde worden opgenomen. Dit heeft als gevolg dat de temperatuur van de aarde harder zal stijgen.
Wolken: een voorbeeld van positieve en negatieve terugkoppeling
Wolken reflecteren de zonnestralen die op de aarde vallen, dit heeft als gevolg dat het afkoelt. Aan de andere kant absorberen wolken ook de warmtestraling die de aarde terug de ruimte in kaatst. Zo dragen sommige wolken bij aan de klimaatverandering, dit hangt af van de grootte, vorm, vochtigheidsgraat en de hoogte van de wolk.
Beste Bram,
BeantwoordenVerwijderenHebben mensen ook invloed op de terugkoppelingsmechanismen? Zo ja, wat voor invloed?
Groetjes,
Giulia